Torbiel nerki - łac. cystis renis

Torbiel nerki jest najczęściej opisywaną zmianą w badaniach obrazowych nerek. Torbiel prosta nerki jest najczęściej występującą zmianą łagodnym nerki, która stanowi blisko 70% wszystkich nieprawidłowości w obrębie nerki. Torbiel nerki może być zlokalizowana wewnątrz miąższu nerki lub w obrębie warstwy korowej. Torbiele w większości przypadków mają kulisty kształt i wypełnione są wodojasnym lub słomkowego koloru płynem o składzie przypominającym mocz. Ściana torbieli najczęściej jest włosowatej grubości i zbudowana jest z nabłonka sześciennego.

Według statystyk torbiele występują dwukrotnie częściej u mężczczyn niż u kobiet a częstość występowania rośnie wraz zwiekiem. Najczęściej występującymi torbielami są torbiele proste będące cienkościennymi zbiornikami wypełnionymi płynem. Torbiele mogą też być złożone i wymagają one często dalszej diagnostyki i leczenia operacyjnego. Torbiele nerek mogą być pojedyncze lub mnogie, występujące w jednej lub obu nerkach. Według różnych źródeł częstość występowania torbieli nerek szacuje się na 30-50% wśród populacji po 18 roku życia. Częstość występowania torbieli prostych nerek wzrasta wraz z wiekiem. Najczęściej torbiele występują w warstwie korowej dolnego bieguna nerki. Wielkość torbieli prostych jest różna i waha się od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów. Torbiele mogą się powiększać lub pozostawać tej samej wielkości przez wiele lat.

Podział torbieli nerek

Torbiele nerek dzielone są na proste i złożone

Diagnostyka obrazowa torbieli nerek

Podstawowym badaniem w diagnostyce torbieli prostych jest USG. Torbiele złożone oceniane są w badaniu tomografii komputerowej z podaniem środka kontrastowego. Torbiel prosta nerki nie wymaga dodatkowych badań obrazowych. Kryteriami klasyfikacji torbieli jako prostej są cienka ściana, bezechowa zawartość i wzmocnenie akustyczne za torbielą w badaniu USG. W przypadkach wątpliwych lub gdy torbiel jest złożona konieczna jest dalsze diagnostyka obrazowa. Badaniem z wyboru w takim przypadku jest tomografia komputerowa z kontrastem. W czasie badania torbiel jest oceniana i klasyfikowana zgodnie z podziałem zaproponowanym przez Bosniaka.

Kryteria rozpoznania torbieli prostej w badaniu USG

  bezechowe wnętrze torbieli - torbiel wypełniona jest jednorodnym płynem i nie zawiera w swym świetle dodatkowych mas
  ściana torbieli jest cienka i gładka w obrysie bez zwapnień
  wzmocnienie akustyczne za torbielą
  kulisty lub eliptyczny kształt

Cechami wykluczającymi rozpoznanie torbieli prostej są pogrubienie ściany, patologiczne masy wewnątrz torbieli, zwapnienia w ścianie torbieli, przegrody w jej wnętrzu.

Typowy obraz torbieli prostej w badaniu tomografii komputerowej

Tomografia komputerowa z kontrastem jest najdokładniejszym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce torbieli nerek.  Kryteria rozpoznania torbieli prostej są podobne do tych stosowanych w badaniu USG. Podstawowe cechy torbieli prostej w CT to cienkościenna, dobrze widoczne i gładka w zarysie ściana, kulisty lub jajowaty kształt i jednorodna płynowa zawartość. Gęstość płynu określana w jednostkach Hounsfielda jest podobna do gęstości wody i mieści się w przedziale od  -10 do 20 jednostek  (HU). Kluczową cechą torbieli prostej jest brak wzmocnienia po podaniu środka kontrastowego. Brak wzmocnienia w CT po kontraście jest typowy dla struktur bez unaczynienia.

Objawy torbieli nerek

Torbiel nerki najczęściej nie daje żadnych objawów i jest przypadkowo wykrywana w badaniu USG jamy brzusznej lub tomografii komputerowej. Torbiele dużych rozmiarów mogą być przyczyną pobolewania i dyskomfortu w okolicy lędźwiowej lub śródbrzuszu.